English Prof. Dr. Onur Erol, Akın Yücel
GİRİŞ:Geçtiğimiz hafta, Türk Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Derneği’nin (TPRECD)düzenlediği bir etkinlikte, cerrahi olmayan estetik işlemler tartışıldı.
Bu işlemler; cerrahi müdahaleyi geciktirmek, iyileşmeyi hızlandırmak ya da cerrahi çözümlerin uygun olmadığı alanlarda da kullanılıyor.
Bilgi kirliliği, yasal boşluklar, hastaların yeterince sorgulamadan işlem yaptırması ise mutsuz hastalar, başarısız uygulamalarla sektöre de yansıyor.
Bu alandaki nasıl bir sınıflama var, kim neyi yapmaya yetkindir, hastalar nelere dikkat etmeli konusunu dünyaca ünlü Plastik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Onur Erol ile TPRECD Başkanı Prof. Dr. Akın Yücel’e sorduk.
Prof. Dr. Onur Erol:
Cerrahi olmayan estetik uygulamalar nelerdir?
O.E. Genel anestezi gerektirmeyen, kesi olmayan, polikliniklerde de yapılabilen uygulamalara “Cerrahi Dışı İşlemler” diyebiliriz. Botoks, dolgu, somon DNA, PRP, dermaroller gibi uygulamalar, lazer epilasyon, lazer-radyofrekans-ultrason temelli cihazlarla cilt yenileme, bölgesel incelme gibi sistemler hep bu sınıfa girer. Etkileri sınırlı, tekrar gerektiren, daha az dinlenme süresi gerektiren işlemlerdir.
Dolgu, botoks gibi estetik uygulamaların günümüzde artık uzman olmayan kişilerce de yapıldığına ve olumsuz sonuçlarına tanıklık ediyoruz. Bu tür işlemlerde nelere dikkat etmek gerekiyor?
O.E. Bu işlemlerin steril ortamlarda (poliklinik, muayenehane ya da hastane) yapılması, uzman doktorlar tarafından uygulanması gerekiyor. Sadece botoks ve dolgu değil, tüm enjeksiyonlu işlemler, lazer-radyofrekans, kimyasal peelinggibi uygulamaların bu konuda uzman hekimlerce yaptırılması hastanın menfaatinedir. Bu uzmanlar da Plastik Cerrahlar ve Dermatologlardır.
Nelere dikkat etmek gerekir; işleminizi nerede yaptırıyorsunuz, Sağlık Bakanlığı’nın ruhsat verdiği bir yer mi? Size uygulama yapan doktor kim?, hangi alanda uzman?, yapılan işlemin uluslararası kuruluşlarca etkinlik ve güvenliği onaylanmış mı? örneğin FDA onay var mı? bunlar araştırılmasını tavsiye ediyorum.
Hangi işlemler sıklıkla bu tür merdivenaltı diye tabir edilen yerlerde yapılıyor?
En çok saç ekimi yapılıyor, bu büyük bir pazar. Yasal boşluklar ve hastaların önceliklerinin fiyat olması yasadışı işlem yapanların işlerini kolaylaştırıyor. Bunların ardından botoks ve dolgular geliyor. Bu uygulamaların her zaman küçük de olsa riski vardır, ama deri yapısını tanımayan, ne tür malzeme kullandığını bilmediğiniz kişilerin elinde riskiniz artabilir, asimetriler, abartılı sonuçlar, alerjiler ortaya çıkabilir. Kimyasal peeling, lazer uygulamalarında yanma ve lekelenme ihtimali artabilir.
Genellikle bu tür işlemlerin ekonomik maliyeti nedir? Kişiler yaptırırken fiyat, malzeme gibi etmenlere nasıl dikkat etmelidir?
O.E.Uygulama alanına, cilt sorununun (leke gibi) yaşına, seçilen tedavi sistemine göre değişir. Minik bir alanda kılcal damar tedavisine 300 TL verirken cilt gençleştirme yenileme için yılda tek seans uygulanan bir işleme 15.000 TL verebilirsiniz.
Hastalar doktorunun uzmanlığını, klinik tecrübesini iyi tartmalı ve uygulama seçimlerinde doktora güvenmelidir. Uygulamayı kendi de araştırabilir, örneğin FDA onayı var mı? aynı işi yaptığını iddia eden örneğin bir başka lazerden neden çok daha ucuz? Yoksa iyi bir cihazın isim olarak taklidi mi? Bunlar da araştırılabilir.
Bu konudaki kanun ve yönetmelikler, işlemlerin kimler tarafından yapılmasını söylemektedir?
TPRECD Başkanı Prof. Dr. Akın Yücel:
Bu konu biraz karışık. Yasal olarak her doktor iğne yapabilir. Ancak dolgu-botoks gibi deri, deri altı katmanları konusunda uzman olmayan bir doktor uygulamanın olası yan etkilerini kontrol etmekte güçlük yaşayabilir. Zira botoks kırışıklık yapan kasları geçici olarak bloke eden, dolgular ise deri altına hacim veren ya da daha çok su tutmasını sağlayarak nemliliğini artıran uygulamalar. Teknik olarak enjeksiyon yapabiliyor olmak bu gibi özellikli madde enjeksiyonunu başarıyla yapabileceğiniz anlamına gelmez.
Estetisyenlerin (güzellik uzmanlarının) ise enjeksiyon, lazer, radyofrekans, ultrason temelli cihazları kullanması yasaktır, bu kişiler sadece cilt, vücut bakımı, kimyasal olmayan peeling gibi işlemleri yapabilirler.
Uzman olmayan kişiler tarafından yapılan uygulamaların sonuçları nedir? Geri dönüşümü olmayan sonuçlar olabilir mi?
A.Y. Evet, dolgularda mesela, geçmişte silikon dudak dolguları yapıldı zararlı kimyasal maddeler içeren bu dolgular; kimisinde ödem yaptı ya da hasta geri çıkarmak isteyince çıkaramadı, ameliyatlarla büyük acılar içinde bu silikonlardan kurtulabildi. Günümüzde Lazer/radyofrekans gibi sistemler ehil ellerce uygulanmazlarsa cildi yenileyeceğiz derken cilt altındaki yağ dokusunu eritebilirler ve yüzünüz çöker, lazer epilasyonlarla derinizi yakabilirler. Bazen de tek seansta 2 beden inceleyim derken yağ yerine paranızı yakarsınız hiçbir düzelme olmaz. Asimetriler, abartılı sonuçlarla da karşılaşılma olasılığı daha yüksektir.
Derneğin bu alanda yasadışı uygulamalar konusunda çalışmaları oluyor mu?
A.Y. Evet. Hukuk büromuz bu konuda çalışıyor. Yasalara, meslek etiğine uygun olmayan durumları Sağlık Bakanlığı, İl Sağlık Müdürlüğü, Tabipler Odası ve Reklam Rekabet Kurulu gibi ilgili kurumlara bildiriyor, kamuoyunu uyarmamız gerekli durumlarda basın açıklamalarıyla bilgilendirme yapıyoruz.
Ülkemizde estetik uygulamalar ve sıklıkları hakkında bilgi verebilir misiniz?
A.Y.Ülkemizde cerrahi olarak en sık yapılan estetik uygulama Saç Ekimi’dir. Bunun ardından sırasıyla Burun, Meme Estetiği, Liposuction (bölgesel incelme) ameliyatı geliyor. Cerrahi olmayan işlemlerdeLazer Epilasyon ilk sırada bunu Botoks uygulamasıizliyor.
TPRECD hakkında
1961’de Ankara’dakuruldu. Dernek, kuruluşu ile üniversitelerde ana bilim dalı kurulmasına öncülük etti. Önce İstanbul sonra Ankara’da üniversitelerde Plastik Cerrahi bölümleri açıldı.
Amacımız; Plastik Cerrahi alanında kamuoyunu bilgilendirmek, bilimsel çalışmaları özendirmek ve bu tür çalışmalara zemin yaratmak, kamu ve özel kuruluşlarıyla branşımız arası ilişkileri yürütmek ve üyelerimizin haklarını korumaktır. Plastik Cerrahi, çok dinamik bir alan olduğu için derneğimizin sektörü yönlendirme, strateji geliştirme misyonu da bulunmaktadır.
www.plastikcerrahi.org.tr
